ชุมชนริมน้ำจันทบูร

ถนนสุขาภิบาล อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี

     ชุมชนริมน้ำจันทบูร เป็นชุมชนเก่าแก่มีอายุยาวนานกว่า 300 ปี ตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ด้วยทำเลที่ตั้งเหมาะสม การคมนาคมสะดวก ทำให้มีคนไทย คนจีน และคนญวณ เข้าตั้งถิ่นฐานเป็นจำนวนมาก ทั้งข้าราชการ พ่อค้า คหบดี เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรมของคนต่างเชื้อชาติต่างศาสนา

ในอดีตราว 100 ปีก่อน ย่านชุมชนริมน้ำจันทบูร มีความเจริญรุ่งเรืองมาก มีถนนสายแรกของจังหวัดคือถนนเลียบนที ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นถนนสุขาภิบาล หัวถนนคือย่านท่าหลวง เป็นชุมทางการค้าขาย การคมนาคมขนส่ง และเป็นที่ตั้งของส่วนราชการเรียกกันว่าตลาดเหนือ ตอนกลางเรียกว่าตลาดกลาง เป็นศูนย์กลางการค้า ทั้งขายส่งและขายปลีก มีท่าเรือสำหรับการคมนาคมขนส่งหลายท่า ตอนปลายถนนเรียกว่าตลาดล่าง เป็นศูนย์กลางการผลิตงานหัตถกรรมและค้าขายเบ็ดเตล็ด เช่น ทอเสื่อ ทำพลอย ตีเหล็ก รวมไปถึงผลิตภัณฑ์ประมง อาหารคาวหวาน และขนมพื้นบ้านต่าง ๆ เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นที่อยู่อาศัยของกลุ่มคนญวน คาทอลิกและกลุ่มคนจีน

ในสมัยรัชกาลที่ 5 (พ.ศ. 2442) เมืองจันทบูร ได้รับการจัดตั้งเป็นมณฑลจันทบูร และย่านท่าหลวงเป็นที่ตั้งของอำเภอท่าหลวง สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชการที่ 5 เสด็จประพาสเมืองจันทบุรีหลายครั้ง ครั้งสำคัญ คือ พ.ศ. 2419 และ พ.ศ. 2450 แต่ละครั้งมีการสร้างท่าน้ำรับเสด็จประดับธงและประทีปโคมไฟอย่างงดงาม ริมน้ำจันทบูรจึงเป็นที่ตั้งถิ่นฐานชุมชนที่มีความเจริญรุ่งเรืองเรื่อยมานับจากอดีตจนถึงปัจจุบัน
ผู้คนที่เดินสัญจรไปมาบนถนนสุขาภิบาลสามารถพบเห็นศิลปะประกอบสถาปัตยกรรม สิ่งก่อสร้างได้ ตลอดสองฝั่งถนน ทั้งลวดลายการแกะสลักแบบฝรั่ง แบบจีน แบบไทย และแบบผสมผสาน เช่น ระบายชายคาไม้ฉลุแบบขนมปังขิง ช่องลมไม้ฉลุลายเถาดอกไม้ ราวระเบียงเหล็กหล่อลวดลายสวยงาม ระบายชายคาสังกะสีฉลุลายไทยใหญ่ ลูกกรงหน้าต่างไม้ฉลุลายจีน

นอกจากเสน่ห์ความงดงามของสถาปัตยกรรมแล้ว ริมน้ำจันทบูรยังอบอวลด้วยมนต์เสน่ห์ของวิถีชีวิต ชุมชนที่เรียบง่ายสงบสุขและมิตรไมตรี สองฝั่งถนนมีร้านรวงจำหน่ายสินค้าพื้นเมือง ของฝาก ของที่ระลึกรวมทั้งอาหารคาวหวาน สูตรโบราณดั้งเดิมให้ผู้มาเยือนได้ลิ้มลอง